zondag 15 april 2012

Survival of the fittest: The Hunger Games



De nieuwe tienersensatie heet 'The Hunger Games' en hij mag er zijn. Meer zelfs. Een filmzaal met emmers popcorn en tacos (of was het nacos) weerhielden me niet van een ferme knipoog naar m'n tienerdochter: dit is een sterke film. Dat ik tijdens een groot deel van de film haar hand platkneep omdat het me nét wat te spannend en gruwelijk werd bezorgde me een knipoog terug. Een geslaagde filmnamiddag.

Niet alleen omwille van de beeldige hoofdactrice Jennifer Lawrence die er geen twijfel over laat bestaan dat ze binnen de kortste keren zal schitteren aan de Hollywoodhemel. The Hunger Games’ verdient ook respect, omdat hij tussen de regels door een inspanning doet om sociale en politieke thema’s aan te kaarten, iets waar verhalen die op deze doelgroep mikken, zich doorgaans niet aan wagen. Hoed af.

In 1958 beschreef Michael Young in zijn satirische roman The Rise of the Meritocracy hoe een utopische maatschappij die de besten beloont -diegenen met de hoogste intelligentie en de meeste werkkracht- en de anderen afstraft, zeer snel giftig wordt voor haar burgers en in chaos en opstand eindigt. Ook Lord of the Flies van William Golding, verplichte tienerlectuur in menig middelbare school, beschrijft de gruwelen van een maatschappij waarin competitie en overlevingsdrang de normen zijn waaraan we ons moeten spiegelen willen we er raken.

De jaarlijkse spelen waaraan ‘The Hunger Games’ zijn naam ontleent zijn een manier waarop het totalitaire regime de bevolking in het gareel houdt. Lang geleden werden de Verenigde Staten getroffen door een enorme ramp en toen de overheid de touwtjes eindelijk terug in handen kreeg, besloot ze de maatschappij anders te organiseren. Het land (dat nu Panem heet) werd opgedeeld in een hoofdstad en 12 districten. Ooit waren het er 13, maar dat laatste kwam in opstand en nadat die meedogenloos werd onderdrukt, ontstonden de Hunger Games: elk jaar moet elk district een jongen en een meisje tussen 12 en 18 jaar oud afvaardigen om deel te nemen aan een tornooi. Daar zullen ze elkaar bekampen tot er één winnaar over blijft. Die Hunger Games worden bovendien verpakt als een waanzinnig televisiespektakel.

Onder de fantasielaag toont de film pijnlijk openlijk en bloot de strategieën van de machthebbende klasse om de massa onder de knoet te houden: een niet-productieve toplaag, wiens voornaamste functie het is zichzelf in staat te houden via het controleren van anderen, het uitsorteren en kneden van mensen tot een bepaald profiel dat binnen het systeem de hoogste productiviteit waarborgt. En dat is, hoe kan het anders: de sterkste, de knapste, de meest intelligente. Ook de bloeddorstige media moeten het in deze film satirisch ontgelden. De scenes in de productiekamer van het televisiespektakel zijn bloedstollend fantastisch realistisch.

Kortom. Een film die nazindert.

William Golding (1954)'Lord of the Flies'.

Ruben Nollet: recensie van de film op cobra.be van maandag 19 maart 2012.

Paul Verhaeghe (2011)'De Neoliberale waanzin. Flexibel, efficiënt en...gestoord.'

Michael Young (1985) 'The Rise of the Meritocracy 1870-2033: An essay on Education and Equality. London: Penguin Books.

Geen opmerkingen: